وجود ترک در ساختمان و راه های رفع ترک
وجود ترک در ساختمان و راه های رفع ترک
افت پی بر اثر عواملی همچون رطوبت و فشارهای وارده از طبقات ، بی مقاومتی خاک و عملکردهای آن پیش می آید . همچنین نوع مصالح مصرفی و اجرای غیرفنی ، سبب نشستهای پی می شود . در مجموع ، بر اثر حرکات زمین ، اسکلت بنا حرکت می کند و شکستهای مختلف که شامل ترکهای عمیق و یا معمولی و در مواردی به شکل مویی است ، نمایان می شود.
موقعیت ترک :
ترکهای عمیق : این ترکها گاهی به طور دائمی به وجود می آید و دلیل آن نشست
مرتب پی است که در این صورت ، بودن ساکنان در ساختمان خطرناک است.
ترکهای ثابت : معمولا پس از نشست پی ، تحرک ساختمان کم می شود. این پدیده
بر اثر قطع رطوبت و فشرده شدن سطح زیر پیش می اید. در نتیجه ، شکست و افت
دیوارها و اسکلت بنا نیز متوقف ، و حالت ترک ثابت می شود.
موی ترکهای معمولی : این ترکها در اثر افتهای کوچک در اسکلت بنا و به واسطه
نیروها و در مواردی به علت نوع مصالح اندود به وجود می ایند. رطوبت ،
انقباض و انبساط حاصله در مقابل خشک شدن سطوح مرطوب ، باعث ایجاد ترکهای
مویی می شود.
حالتهای ترک :
ترک را به شکلهای مختلف می توان آزمایش کرد. نوع خطرناک و بدون خطر آنها را
به شکلهای زیر می توان شناسایی کرد:
الف) بند دوقسمت دیوار را که بر اثر ترکهای عمیق از یکدیگر جدا شده اند ،
با گچ دستی طوری کف کش می کنیم که ملات فقط دو قسمت جدا شده را پوشش دهد ؛
یعنی در ترکها نفوذ نکند
پس از خودگیری و خشک شدن ملات گچ ، چنانچه از دیوار جدا شود ، اسکلت در حال
نشست و افت کامل است که باید در مورد آن با احتیاط رفتار کرد.
ب) در موارد ذکر شده در بالا ، می توان روی ترک دو قسمت جدا شده دیوار را
نوار کاغذی از جنس کاهی نازک به ابعاد 30*3 سانتیمتر به شکل ضربدر (*) با
پونز نصب کرد. چنانچه کاغذ پاره شود ، شکست و نشست در ساختمان بسیار خطرناک
می باشد. در این صورت ، ساختمان باید از سکنه خالی شود.
ج) در نشستهای خطرناک ، کلاف پنجره بر اثر نیروی فشار ، اهرم و دفرمه می
شود . به علت بالا بودن ضریب شکنندگی ، شیشه پنجره ها ترک می خورند و می
شکنند.
د) در افتهای مداوم پی و مواقع سکوت ، صداهای "تک تک " که حاصل ترک مصالح و
بویژه اجرکاری است ، شنیده می شود.
روش تعمیر ترکها :
همانطور که گفتیم ، بر اثر نشست ، ترکهایی به وجود می آید که برخی از آنها
مویین و ریز هسنتد . با خالی کردن اطراف آنها و با " کشته کشی " و کشیدن
پنبه آب روی سطوح ترکهای مویین آنها گرفته و آماده نقاشی می شوند.
ترکهای نیمه عمیق :
بر اثر حرکت پذیری سقف توفال که از انقباض و انبساط رطوبت و حرارت حاصل می
شوند . ترکهایی به وجود می آید . این ترکها را با نوک کاردک و ماله خالی می
کنیم و پس از " آماده کشی " و پرداخت کشته و پنبه زنی ، ترکها را می گیریم
و آماده نقاشی میکنیم.
ترکهای عمیق :
اطراف ترک را با تیشه می تراشیم و سپس درز آن را کاملا خالی می کنیم.
کاربردن گچ دستی و کف کش کردن ، درون ترک را پر و سطح آن را با گچ آماده
صاف می کنیم . سپس با گچ کشته و پنبه اب ، سوح آن را کاملا پرداخت و آماده
نقاشی می کنیم.
توجه شود : چون سطح کشته کشی در بعد بیشتری انجام می شود تا خطر کپ کردن به
وجود نیاید ، بابد اصولی را به کاربرد تا سطح ترک از اطراف به شکل پخ از
گچکاری و اندود برداشته شود تا عمق ترک در سطحی عریض پیوند شود. به این عمل
اصطلاحا " پرداخت کردن ، کشته و همسطح کردن با زمینه در گچکاری قدیمی " می
گویند.
ترک در تقاطع دیوار :
دیوارها بر اثر نداشتن پیوند با هشت گیر ترک می خورند . در مواقعی نشست و
شکست دیوارها ، ترکها کاملا باز و رویت می شوند . در بعضی موارد ، این
ترکها بسیار عمیق هستند ؛ به طوری که می توان دست را در درون آنها حرکت داد
. در این حالت ، چنین عمل می کنیم :
1- سطح ترک را از دو طرف کاملا با تیشه می تراشیم ، و پس از جارو ، سطوح آن
را کاملا مرطوب می کنیم .
2- چنانچه لازم باشد ، کنارهای ترک را با قلم و چکش چند سانتیمتر بازتر می
کنیم تا نشست گچ با عمق بیشتری انجام شود.
3- ملات گچ تیزون را شلاقی در درون ترک می کوبیم تا سطح ترک کاملا پر شود.
4- پس از پر کردن ترک به شکل سرتاسری و کف کش کردن گچ تیزون ، اندود گچ و
خاک را اجرا می کنیم.
5- در صورت نیاز ، ترک را شمشه گیری می کنیم تا در سطح گچکاری یکنواختی به
وجود آید.
6- با گچ آماده و سپس گچ کشته ، سطح اندود را " سفیدکاری" می کنیم و با
پنبه آب زدن برای پرداخت ، گچکاری را خاتمه می دهیم.
توجه شود: چنانچه در محل تقاطع دیوار دیوار ابزار گرد زده شود ، یعنی
ماهیچه به وجود آید ، ترک مجددی پیش نخواهد آمد .
ترک در نعل درگاه :
به علتهای زیر ، نعل درگاه و سوح زیر آن می شکنند :
الف) در اثر نشست ستون زیر نعل درگاه ، به علت اهرم شدن آن ، برش افقی به
وجود آید.
ب) برشهای عمودی به خاطر وجود پیوند و اثر نیروهای فشاری در امتداد تیر نعل
درگاه و برشهای طولی بعد از مقدار گیر نعل درگاه به وجود می آید که در هر
دو حالت ، جداره ترکها را می تراشیم ، باز می کنیم و سپس گرد آن را می
گیریم . بهد ، محل مرطوب شده را با اصطلاحا گچ تیزون ( زودگیر) پر می کنیم و
زمینه را با کشته کشی آماده می سازیم و سپس ترکها را به ترتیب ترمیم و
تعمیر می کنیم.
پیوند در ترکهای عمیق :
چنانچه ترک عمیق باشد ، رجهای بریده شده را از دو طرف به اندازه یک نیمه ،
خالی می کنیم و با به کاربردن ملات مرغوب و اجرهای راسته مقاوم ، سطح ترک
را در عزض دیوار با رعایت پیوند ، کامل می گیریم و سپس مبادرت به اندودکاری
می کنیم. در این صورت ، اثر ترک کلی محو می شود. در بعضی موارد ترک به حدی
است که از بیرون نور و اشیا قابل رویت می شود .
به طور مسلم ، این ترک و شکست و نشست از پی شروع می شود و تا بالاترین قسمت
ساختمان ادامه می یابد که برای تعمیر ان ، به اینصورت عمل می کنیم : مسیر
ترک را در کفسازی دنبال می کنیم و با برداشتن کفسازی به پی می رسیم . تعمیر
از پی شروع می شود . پاز کرسی چینی ، جداره ترک را جهت به وجود آوردن
پیوند خالی می کنیم . پس از بنایی ترک مذکور ، در عمق دیوار اندود و
سفیدکاری انجام می دهیم.
رفع ترک اطراف ستونهای فلزی :
در اجرای اسکلت فلزی کنار ستون فلزی ، هر 60 سانتیمتر ، میلگرد با برگشت به
صورت L خوابیده به نام علمی کیلیبس به معنای گیره ، چفت و بست ، پهلو
گرفتن و سفت کردن است . آهنگر اسکلت ساز آن را اصطلاحا کلمس می گوید .
حدودا به قطر نمره 16 میلیمتر و به طول 50 سانتیمتر و برگشت ( گونیا زاویه
90 درجه ) حدود 12 سانتیمتر پاجوش به قطر کافی اتصال می شود. این اجرا
دیوار آجری را با ستون فلزی به طور اصولی پیوند و اتصال می دهد. اجرای
اصولی این روش یه این شرح است که کیلیپس زا به دو ستون مقابل و در راستای
یکدیگر جوش می دهیم . سپس ، با میلگرد راستای هم قطر و با رعایت اورلپ به
دو کیلیپس جوش می دهیم . توجه گردد که چنانچه فاصله دو ستون فلزی مقابل از 3
متر بیشتر باشد ، باید از وجود وادار ، فلزی مانند سپری جهت نصب بین دو
ستون استفاده کنیم. سپس ، کیلیپس گذاری بین ستونها و وادار را در راستای
یکدیگر انجام دهیم . بهد هم سفتکاری دیوار را اجرا کنیم. باز هم توجه گردد
که چنانچه فاصله تیر زیرین و تیر فوقانی در قاب ، مرتفع و بیشتر از ارتفاع 3
متر باشد ، باید از وجود تیر فرعی غیر باربری مانند نبشی استفاده کنیم .
به طور مسلم ، اتصال تیر فرعی با وادار و اجرای کلیپس گذاری در مجموعه ذکر
شده ، سفتکاری را با اسکلت فلزی کاملا درگیر می سازد. با این روش اولا وجود
ترکها در موقع نشست از بین خواهد رفت ؛ ثانیا در مقابل زلزله و تحرکات
زمین ، دیوارهای ساختمان و به خصوص دیوارهای خارجی نگهداری می شوند که از
برای تعمیر چنین عمل می کنیم :
1- سطح اندود رویه ، آستر روی ستون و دو دیوار متصل به ستون فلزی را به عرض
100 سانتیمتر و در شرایط محدود حتی به عرضی کمتر ، جمع اوری می کنیم .
2- به فاصله و ارتفاع هر 60 سانتیمتر از ذدو دیوار ، کناره ستون را در یک
رج افقی به اندازه 50 سانتیمتر خالی می کنیم.
3- عمل کلیپس گذاری را در دو رج خالی شده با ستون فلزی از میلگرد حداقل
نمره 16 با جوش مطمئن و کافی انجام می دهیم.
4- محل خالی را با ملات مرغوب و آجر نیم لایی آبخور به طور اصولی انجام می
دهیم تا شکاف گرفته شود.
5- پس از جارو زدن سطح تراشیده شده و آب پاشیدن به ان ، میخ سر کج را به
فاصله هر 25 سانتیمتر طوری می کوبیم که 5/1 سانتیمتر با سطح ستون و سفتکاری
فاصله داشته باشد.
6- توری گالوانیزه به عرض 80 سانتیمتر را توسط سیم آرماتور بندی با قلاب
مطمئن و محکم به میخهای سرکج می بندیم .
7- اندود آستر را طوری انجام می دهیم که توری در وسط ملات قرار گیرد و
اندود را مسلح سازد.
8- پس از آستر ، عمل سفیدکاری و لکه گیری و سپس رنگ و روغن را انجام می
دهیم.
با این روشهایی که در بالا توضیح دادم چنانچه نشست به وجود آید ، دیگر ترک
در کناره ستون فلزی به وجود نخواهد آمد.
منبع : http://club.khabshop.com/showthread.php?tid=2215
