مقیاس نقشه ها
مثال و نكاتي چند در مورد مقیاس نقشه ها
همانطور که می دانید نقشه هایی مفید است که دارای مقیاس باشند . زیرا در این نقشه ها امکان محاسبه های فاصله های واقعی بر روی زمین و اندازه گیری از روی نقشه وجود خواهد داشت . بنابراین در هر نقشه باید مقیاس آن به طور واضح مشخص گردد.
مقیاس نقشه را می توان به سه صورت نشان داد :
1) مقیاس توضیحی (جمله ای): که در یک عبارت به صورت جمله بیان می شود . مثل عبارت " یک سانتیمتر برابر یک کیلومتر است .
2) مقیاس خطی
3) مقیاس کسری
به علت کاربرد بیشتر مقیاس کسری در کتب درسی با مثال هایی به توضیح بیشتر این مقیاس می پردازیم :این روش از طریق بیان کردن ارتباط بین مقیاس نقشه و مقدار واقعی آن در روی زمین صورت می گیرد . این ارتباط به صورت یک کسر نشان داده می شود . اگر چه این مقیاس به نام مقیاس کسری معروف شده است اما معمولا به شکل یک نسبت نوشته می شود . برای مثال نمایش کسری 1:100000 به صورت نوشت . اگر طول و عرض نقشه در عدد 100000 ضرب شود اندازه های واقعی آن به دست می آید . در این نقشه ، یک سانتیمتر از نقشه برابر 100000 سانتیمتر بر روی زمین یا 1000 متر و یا یک کیلومتر است .
مثال 1 ) اگر 4 سانتی متر از نقشه ای ، 400 متر در روی زمین را نشان دهد ، نمایش کسری آن چقدر است ؟
4 سانتی متر ، 400 متر را روی زمین نمایش می دهد . ( واحد های اندازه گیری باید همجنس شود . یعنی تغییر متر به سانتیمتر لازم است ) بنابراین 4 سانتی متر ، 4000 سانتی متر را نشان می دهد . و یک سانتی متر 1000 سانتی متر را نشان می دهد ، پس نمایش کسری برابر 1000 : 1 خواهد بود.
مثال 2 ) اگر 50 سانتی متر بر روی نقشه 10 کیلومتر بر روی زمین را نشان دهد ، نمایش کسری آن چقدر خواهد بود ؟
50 سانتی متر 10 کیلومتر را نشان می دهد ( واحد ها باید یکی شود) . 50 سانتی متر نقشه 1000000 سانتی متر را روی زمین نمایش می دهد . یک سانتی متر نقشه ، 20000 سانتی متر روی زمین را نشان می دهد . پس نمایش کسری برابر 20000 : 1 خواهد بود.
مثال 3) اگر مقیاس نقشه ای 1:50000 باشد ، یک فاصله 2 سانتی متری روی نقشه ، مقدار واقعی آن در روی زمین چند متر خواهد بود ؟
در این مثال مقیاس نقشه داده شده است و فاصله روی نقشه نیز آورده شده پس باید فاصله حقیقی یا روی زمین را بدست آوریم . یک سانتی متر روی نقشه برابر است با 50000 سانتی متر روی زمین پس 2 سانتی متر روی نقشه چقدر روی زمین است ؟ از طریق تناسب جواب به دست آمده می شود یعنی 2 در 50000 ضرب می شود.100000سانتی متر یا 1000 متر و یا 1 کیلومتر است
مثال 4) در نقشه ای با مقیاس 1:25000 ، چند سانتی متر از نقشه معادل یک کیلومتر بر روی زمین خواهد بود ؟
