به راستي  چه رازي در کهن الگوي چهارگانه ها نهفته است که ساختار و بنيان پرديس هاي ايراني در تداوم زمان آفاقي و انفسي از آن تاثير ساختاري گرفته است؟ باور انسان ايراني قائل به بهشتي با چهارسطح بوده ،که در هريک از اين سطوح مکاني وجود داشت که روان هايي با خصوصيات ويزه اي امکان حضور در آن را مي توانستند بدست آورند.. انسان ايراني، در اين جهان بيني چهارگانه ،خويشتن خويش را قائل به چهار گام براي رسيدن به بهشت و يا دوزخ مي دانست . در کلام مقدس قرآن نيز به گونه اي ديگر تحت عنوان چهارباغ که دو به دو از آن ياد مي شود، آمده است.

در تجارب عرفاي نامدار اسلامي از جمله سهروردي – که به وحدت بخشي بين آموزه هاي اسلامي و باورهاي کهن ايراني  رسيد – نيز اين موضوع  در راه کسب معرفت و شهود حقيقت و رسيدن به بهشت با آگاهي از چهارگانه ها آشکار شده است. بدين ترتيب باغسازان و معماران  اين سرزمين در تمام ادوار زماني ، از جمله دوران اسلامي با باور اين حقيقت که چهارگانه ها در تعين به فضاي ناسوتي و به منظر آوردن جهان ملکوتي  اهميت فوق العاده اي داشته ، در ثبت نقش اين حقيقت کوشيده اند. بنابراين چهارگانه ها از کيفيتي مقدس برخوردار بوده اند.. هميشه و همه جا ردپاي آن در پرديس هاي ايراني وجود داشته و از اين مکان اين حقيقت به تمام بدنه معماري ايراني انتقال يافته است. با انتقال اين حقيقت قدسي راز مانايي حقيقت اين کهن الگو را در حضوري ابدي و در وراي زمان و مکان ناسوتي مي توان جستجو کرد.

دریافت متن کامل مقاله[ دریافت فایل ]

 

به نقل از: http://www.armanshahr.org

افزودنی تبدیل گچ به سیمان