اندازه مطلوب صدا درساختمان های مختلف


برآورد کارشناسان در پیشنویس آیین نامه صدابندی درساختمان ها که توسط مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن انجام شده است، نشان می دهد که حد مطلوب صدا در ساختمان های مسکونی و دراتاق خواب 30 دسی بل، دراتاق نشیمن40 دسی بل ودرآشپزخانه 45 دسی بل است. همچنین دراتاق بیماران دربیمارستان ها حد مطلوب صدا 30 دسی بل، دراتاق عمل 35 دسی بل، دراتاق انتظار 40 دسی بل ودربانک ها وفروشگاه ها 45 دسی بل برآورد شده است و حداکثر صدا نباید 5 دسی بل بیش ازاین مقدارباشد. در غیر این صورت صداهای گوشخراش مانند صدای موتورسیکلت 125، مغز انسان را آزار می دهد .

بنابراین صدابندی و استفاده از عایق ها و جداگرهای مناسب درساختمان ها الزامی است، تا از ورود صداهای مزاحم بالای 50 دسی بل به ساختمان ها جلوگیری شود. در نتیجه ضروری است که جداگرها و عایق کاری با حداقل صدابندی 50 دسی بل در محل سکونت و با حداقل صدابندی 60 دسی بل در بیمارستان ها وحداقل صدابندی 40 دسی بل درکلاس های درس مورد توجه قرارگیرد .

اگرچه امروزه از دیوارهای بتنی و سیمانی و گچی بیش از دیوارهای آجری استفاده می شود و تاحدودی صدابندی اجزای ساختمان بیشتر شده است و پنجره ها و شیشه های دوجداره از ورود صداهای مزاحم و با دسی بل بالا تا حدودی جلوگیری می کند؛ اما در شرایطی که تولید موتورسیکلت هایی با صدای بالای 70، 80، 90 دسی بل درکشور افزایش یافته است تنها می توان با دیوار سیمانی و بتنی از ورود صداهای مزاحم و آلودگی های مختلف صوتی جلوگیری کرد.

بنابراین برای آنکه حد مطلوب صدا در مناطق مسکونی وکلاس های درس و بیمارستان ها را داشته باشیم استفاده از عایق های رطوبتی و حرارتی و صوتی بیش از گذشته ضروری به نظر می رسد.

کارشناسان با اشاره به آثار مخرب و آزار صداهای نامناسب حاصل از زندگی ماشینی در سلامت جسم و روان و بروز بیماری های عصبی و حتی ناشنوایی، معتقدند که در طراحی ساختمان های جدید باید شاخص های تعیین شده صدابندی از سوی مراجع رسمی مورد توجه قرار گیرد .

امروزه آیین نامه و مقررات صدابندی درکشورهای سوئد، سوئیس، کانادا، آمریکا وانگلیس در دستور کار قرارگرفته است. درکشور ما و بخصوص در تهران نیز با این همه تراکم جمعیت و ترافیک باید مقررات صدابندی و استفاده از عایق ها، دیوار، سقف و پنجره های مناسب طبق استانداردها و تجربه کشورهای پیشرفته اجباری شود و از معمارها، کارفرمایان و سازندگان ساختمان ها بخواهیم تا برای ایجاد محیط زندگی با آرامش نسبی ساختمان های عایق کاری شده و با صدابندی مناسب را عرضه کنند.

دراین مسیر دولت، وزارت مسکن وشهرسازی، اتحادیه های مرتبط با ساخت مسکن وساختمان های اداری، وزارت صنایع و معادن و .... باید مقررات صدابندی و استفاده از عایق ها را توصیه و اجباری کنند .

اما از هر عاملی موثرتر، خانواده ها هستند که برای آرامش افراد خانواده و فرزندان و جلوگیری از آثار مخرب صداهای مزاحم بر روح و جسم و سلامت خود باید در خرید محل سکونت بر عایق کاری و صدابندی و استفاده از عایق ها و دیوارها و پنجره ها و مصالح ساختمانی مناسب تاکید کنند و آپارتمان و خانه ای را بخرند که عایق کاری و صدابندی درآن رعایت شده باشد تا از ورود آلودگی هوا و آلودگی صوتی به داخل ساختمان جلوگیری به عمل آید.

تشکل های صنفی و نهادهای مدنی وحامی حقوق مصرف کننده نیز باید مصالح ساختمانی وروشهای ساختمان سازی مناسب و با صدابندی مطلوب را به مردم معرفی کنند تا تقاضای مردم برای ساختمان های عایق کاری و صدابندی شده افزایش یابد.

رعایت استانداردهای جهانی در تولید محصولات پشم شیشه و عایق های رطوبتی و حرارتی امروزه در کشورهای مختلف مورد توجه قرار گرفته و در ایران نیز استاندارد 13162 DIN- EN- که استاندارد اروپاست برای تولید محصولات پشم شیشه و عایق های رطوبتی وحرارتی در شرکت های پشم شیشه ایران، ایزوگام و .... مورد توجه قرار گرفته است.

به عقیده کارشناسان اگر این استاندارد توسط دولت، وزارت صنایع و معادن و وزارت بازرگانی برای تولید داخلی و واردات تصویب و اجرای آن الزامی شود به راحتی می توان از واردات اجناس بی کیفیت و تولید عایق های نامطلوب در داخل جلوگیری کرد.

به عقیده کارشناسان بخشی از واردات پشم شیشه و عایق هایی که از کشورهای ترکیه و.... وارد کشور میشود استانداردهای لازم را ندارد و حتی می توان گفت که اصلا عایق نیست، بنابراین رعایت استانداردها و قوانین سختگیرانه در واردات عایق ها الزامی است تا از عایق ها و مصالح و اجناس مناسب برای عایق کاری استفاده شود.

به عقیده کارشناسان، عایق کاری علاوه بر مزیت های فراوان، اشتغال زایی نیز به همراه دارد و صنایع پشم شیشه و عایق های رطوبتی و حرارتی در ساختمان ها با صنایع پسین و پیشین بسیاری در ارتباط است و اشتغال زیادی را درمعادن، صنایع پتروشیمی، شرکت نفت، صنایع ساختمان سازی، نصب وتولید عایق ها در کارخانه ها، خدمات پس از فروش و سایر صنایع پایین دستی دربر میگیرد. درصورتی که استفاده از عایق های رطوبتی و حرارتی و صوتی درساختمان ها الزامی شود، اشتغال فراوانی را در کشور به صورت گسترده در بخش های تولیدی مواد اولیه و خدمات پس از فروش ایجاد خواهد کرد و مزایای فراوانی نیز در بخش صرفه جویی انرژی و جلوگیری از آلودگی هوا و آلودگی صوتی و جلوگیری از ورود صداهای مزاحم برای خانواده ها خواهد داشت.

تقاضای موجود در بازار پشم شیشه ایران تنها 70 میلیون مترمربع است. به عقیده کارشناسان، مصالح ساختمانی و روش های ساخت دیوار، در، پنجره، سقف و تقاضای موجود بازار برای پشم شیشه و عایق های رطوبتی و حرارتی نشان دهنده وضعیت نامطلوب عایق کاری و صدابندی و طراحی در صنعت خودرو و ساختمان است. خانوارهای شهری هر روز

مقادیر زیادی آلودگی هوا، آلودگی صوتی وهزینه مصرف سوخت و برق را تقبل می کنند و خودروها و موتورسیکلت ها عامل ایجاد 70 درصد آلودگی هوا  و 90 درصد آلودگی صوتی هستند.

در شرایطی که تولید صدا در خودروها و موتور سیکلت ها بالای 80 دسی بل است و حد مطلوب صدا دراتاق بیمار و اتاق خواب 30 دسی بل است، چگونه انتظار داریم که جامعه ای آرام، سالم، خلاق، باهوش و شاداب داشته باشیم،

چگونه انتظار داریم که خواب افراد جامعه کامل باشد و خستگی و افسردگی و ناتوانی کاهش یابد و فرزندانی باهوش، کنجکاو، بدون پرخاشگری و عصبیت و مردمانی شاداب و با آرامش روحی و با بهره وری و کارآیی بالا داشته باشیم؟!

بنابراین عایق کاری رطوبتی و حرارتی و صدابندی برای جلوگیری از اتلاف سرمایه های ملی وکاهش مصرف سوخت و ایجاد آرامش نسبی درخانواده ها نیاز به یک عزم ملی دارد و از ساختمان سازی گرفته تا صنایع خودرو سازی و موتورسیکلت سازی و از توجه و دقت کارشناسان گرفته تا انتظار مردم و تقاضای مصرف کننده و حمایت نهاد ها و تشکل های صنفی و مدنی حامی حقوق مصرف کننده، همه و همه باید عزم را جزم کنیم و از خودروساز، موتورسیکلت ساز و ساختمان ساز و تولید کننده موتور و مصالح ساختمانی و .... بخواهیم که استانداردها را رعایت کنند، مصرف سوخت و تولید صدا را کاهش دهند تا آلودگی هوا، آلودگی صوتی  و گاز کربنیک و میلیارد ها دلار هزینه برای مردم و دولت را با هم و با مشارکت ملی کاهش دهیم .

مزایای عایق کاری

عایق کاری و بهبود ظاهر پوشاندن خطوط لوله کشی و سایر سطوح مورد نظر توسط عایق ها باعث بهبود ظاهر می شود.

حفاظت در برابر آتش

عایقکاری موجب بهبود حفاظت در برابر آتش در سیستم های تاسیسات مکانیکی و الکتریکی، کانال ها، کابل ها و سیم کشی های برق و... می شود.

کنترل آلودگی صوتی

عایقکاری با جلوگیری از انتقال اصوات خارجی به داخل ساختمان ، وجذب طنین صداهای داخل ساختمان ،سبب کاهش آلودگی های صوتی داخلی وخارجی می شود.

 کنترل چگالش

عایقکاری با به تاخیر انداختن چگالش بخارات روی لوله ها، کانال ها و چیلرهای سرد و آب باران و... ، موجب کاهش خوردگی می شود. برای این امر باید از عایقی با ضخامت مناسب جهت نگه داشتن دمای سطح  بالاتر از دمای نقطه شبنم هوای محیط استفاده کرد.

 حفاظت و ایمنی اشخاص

عایق کاری با کاهش دمای سطح لوله ها و تجهیزات به یک سطح امن تر ، سبب ایمنی کارکنان در برابر آسیب های پر خطر می شوند.

 
حفاظت محیط زیست

عایقکاری موجب کاهش مصرف انرژی وبه تبع آن کاهش مصرف سوخت برای تولید این انرژی می شود این امر سبب کاهش انتشار گازهای آلاینده مانند : دی اکسید کربن ودی اکسید گوگرد، می شود. به این دلیل که اکسید کربن و گازهای گلخانه ای  عامل گرم شدن زمین است و اینکه دی اکسید گوگود عامل اصلی در بارانهای اسیدی می باشد. عایقکاری نقش زیادی در حفاظت محیط زیست دارد.

عامل بازگشت سرمایه

یک سیستم طراحی واجرای مناسب عایقکاری باعث بازگشت سریع سرمایه می شود .عایقکاری یک سرمایه گذاری با ریسک پائین است زیرا  پس انداز وبازگشت بالا قابل پیش بینی است. برای محاسبه یک بازگشت سرمایه در یک حالت خاص می توانید برنامه کامپیوتری  3E Plus  را به صورت رایگان دانلود کنید.

ذخیره انرژی

یک سیستم طراحی واجرای مناسب عایقکاری به سرعت نیاز به انرژی را کاهش داده وباعث کاهش هزینه ها می شود. یک ارزیابی انرژی از عایقکاری خاص می تواند میزان Btu/dollar  واقعی را وپتانسیل صرفه جویی در هزینه ها را محاسبه کند. این مورد در تامین بار برودتی مورد نیاز در ساختمان ها مقادر قابل ملاحظه ای خواهد بود.

پشم سنگ چیست؟

پشم سنگ که در زبان انگلیسی Rock Wool نامیده می‌شود، جزو خانواده عایق‌های حرارتی متشکل از الیاف معدنی است به همین دلیل گاهی به آن Mineral Wool هم اطلاق می‌شود.ماده اولیه اصلی برای تولید این عایق، سنگ بازالت، از گروه سنگ‌های آذرین است که بازمانده فعالیت‌های آتش‌فشانی است و در کشور ما به وفور وجود دارد. محصولات عایق پشم سنگ نقش مهمی (چشمگیری) در صرفه جویی انرژی به وسیله کاهش مصرف انرژی در خانه‌ها، ساختمان‌های اداری و تجاری و کارخانه‌های تولیدی دارند. عایق کاری اصولی کمک می‌کند که در خانه‌ها و محل کارمان انرژی فوق العاده کمتری مصرف شود.صرفه جویی در مصرف انرژی به وسیله عایق کاری به محیط زیست نیز کمک می‌کند. عایق پشم‌سنگ به وسیله کاهش انرژی مورد لزوم برای گرم یا سرد کردن خانه‌ها و ساختمان‌‌های تجاری از متصاعد شدن دی اکسید کربن بیشتر از کارخانه‌های مواد برق برای گرمایش و سرمایش ساختمان‌ها جلوگیری می‌کند

خواص کلی

مهمترین ویژگی عایق پشم سنگ مقاومت استثنایی آن در برابر آتش است پشم سنگ آتش‌گیر نیست و مشتعل نمی‌شود در نتیجه به عنوان نوعی حفاظ در برابر آتش شناخته شده است. به همین دلیل در اکثر کشورها تخفیف‌های ویژه‌ای در مورد بیمه ساختمان‌هایی که با پشم سنگ عایق شده باشند قائل می‌شوند. پشم سنگ محیط مناسبی برای رشد آفت، قارچ،‌ باکتری و حشرات موذی نیست و به عنوان یک ماده غیرآلی در برابر این انگل‌ها مصونیت دارد. بین انواع عایق‌هایی که تا به حال در دنیا ساخته شده‌اند، پشم سنگ بی‌ضرر ترین آنهاست و با محیط‌زیست کاملا سازگار است. برخلاف عایق‌های دیگر در این گروه، پشم سنگ آسیبی به پوست نمی‌رساند و باعث سوزش آن نمی‌شود. هم‌چنین با تمام مصالحی که در ساختمان و صنایع به کار می‌روند سازگار است و تماس آن با این مصالح مشکلی به وجود نمی‌آورد

ویژگیهای آگوستیکی

عایق پشم سنگ از دو طریق به کاهش صدا کمک می‌کند، با کاهش انتقال صدا در میان اجزاء متشکله سازه و یا جذب صدا در سطح. افت انتقال صدا عبارت است از کاهش انرژی صوتی هنگام عبور از دیوار، کف، بام و غیره که در مجموع از خصوصیات محیط مادی است. صدا ممکن است در اثر ارتعاش هوا و یا در اثر ضربه مکانیکی ایجاد شود که هر کدام در جای خود باید مورد بررسی قرار گیرد.جذب صدا عبارت است از کاهش انرژی صوتی هنگامی که صدا از سطح منعکس می‌گردد. ضریب جذب صدا با عددی بین صفر و یک بیان می‌شود. اگر سطحی هیچ صدایی را جذب نکند، ضریب جذب صفر است. اگر 100% صدا جذب شود ضریب برابر با یک می‌شود. عایق پشم سنگ بازدهی بالایی در جذب و کاهش صدا دارد به همین دلیل در فرودگاه‌ها،‌ استودیوهای صدابرداری، زیر ریل‌ها و در ایستگاه‌های متروی داخل شهری به منظور جلوگیری از انتقال ارتعاشات و صدا از عایق پشم سنگ استفاده می‌کنند. آزمایش‌ها نشان می‌دهد که با طراحی و نصب عایق‌ها می‌توان به کاهش صدا تا تراز مورد نظر رسید. مقدار تضعیف انرژی صوتی در هنگام عبور از مواد بستگی به ضخامت آنها دارد. این مقدار در مورد پشم سنگ به ویژه در فرکانس های کم با افزایش ضخامت بالا نحو محسوسی افزایش می‌دهد